1. Những ký hiệu trên xe số tự động
Để giải quyết được câu hỏi ” Khi đi xe oto số tự động lúc dừng đèn đỏ nên để số P (Park) , N (Neutral) hay D (Drive) ?” , để có thể vận hành xe suôn sẻ, bạn cần biết những ký hiệu quan trọng trước khi xem hướng dẫn cách vận hành hộp số tự động ô tô.
Các ký hiệu trên cần điều khiển số hộp số tự động:
- P (Park) – chế độ đỗ xe – sử dụng khi dừng đỗ xe lâu
- R (Reverse) – Số lùi – dùng để chạy lùi, lùi đỗ xe
- N (Neutral) – chế độ số mo, ngắt truyền động hộp số – sử dụng khi cần kéo xe cứu hộ
- D (Drive) – Số tiến – dùng để xe di chuyển về phía trước.
Các ký hiệu chế độ điều khiển số tay trên xe hộp số tự động:
- M (Manual) – Chế độ số tay – có thể điều khiển cộng trừ cấp số khi vượt xe, lên xuống dốc
- S (Sport) – Chế độ lái thể thao
- +/- hay lẫy số +/- trên vô-lăng – giúp tài xế chủ động tăng giảm cấp số
- D1, D1, D3 (số tiến 1-2-3) – Chế độ số tay theo các cấp số 1-2-3
- L, L1, L1 (Low) – Tương đương số 1, số 2 như xe số sàn.
Lưu ý: tuỳ dòng xe, thương hiệu có cách ký hiệu khác nhau.
2. Đừng đèn đỏ nên để số nào cho tốt
Có một vấn đề thường được anh em đi xe hơi số tự động (loại biến mô thuỷ lực) bàn luận, đó là lúc dừng đèn đỏ nên gài số D, N hay P? Thực ra, không có một quy chuẩn hay khuyến cáo cụ thể nào cho vấn đề này, việc chọn vị trí số nào khi dừng đèn đỏ chủ yếu phụ thuộc vào tình huống cụ thể cũng như thói quen của người lái. Nhưng nếu hỏi VinFast Online đâu là vị trí số tốt hơn cả trong số 3 phương án D, N hoặc P thì câu trả lời nên là D. Cá nhân admin khi chạy xe số tự động vẫn thường ưu tiên chọn cách giữ số D khi gặp đèn đỏ với những nguyên nhân dưới đây.
(Lưu ý: Các dòng xe đời mới có chức năng tự động giữ phanh Auto Hold hay tự động bật tắt động cơ Auto Start/Stop tạm đứng ngoài phạm vi của vấn đề này. Tất nhiên cũng không được chọn số lùi R )
2.1. Số D – Drive
Đây chắc hẳn là vị trí số được sử dụng nhiều nhất khi dừng đèn đỏ, bởi vì nó thuận tự nhiên và tiện. Để giữ xe đứng yên người lái chỉ cần đạp phanh liên tục, đến khi đèn xanh sáng trở lại hoặc xe trước nhích về trước thì chỉ việc nhả phanh ra rồi tiến tới là xong. Tiếp nữa, giả sử khi có tình huống khẩn cấp chẳng hạn như xe phía sau mất phanh lao tới thì người lái cũng sẽ nhanh chóng nhả phanh rồi chạy đi hoặc chuyển làn để hạn chế thiệt hại. Đổi lại thì người lái phải sử dụng chân liên tục trong suốt quá trình chờ đèn đỏ, đồng thời anh em cũng cần duy trình sự tập trung để xe không bị trôi rồi đâm vào xe khác.
Cách dừng đèn đỏ này nhìn chung không ảnh hưởng gì đến hệ thống phanh bởi má phanh bó chặt vào đĩa phanh chứ không bị ma sát và mài mòn liên tục. Trong khi đó, hộp số biến mô thuỷ lực (torque converter) cũng không bị ảnh hưởng xấu khi anh em dừng và để số D để chờ đèn đỏ. Còn nếu xe của anh em sử dụng hộp số tự động ly hợp kép (dual clutch) thì khi đạp phanh để xe dừng hẳn thì các lá bố trong cả 2 bộ ly hợp sẽ tự động tách ra để ngắt truyền động giữa động cơ và hộp số.
Thêm một hạn chế nhỏ ở trường hợp này nằm ở yếu tố tiết kiệm nhiên liệu. Hầu hết các hãng xe lập trình cho động cơ chạy cầm chừng ở số N hoặc P ở vòng tua thấp hơn ở số D. Vậy nên, việc dừng đèn đỏ với số D sẽ tốn nhiên liệu hơn đôi chút so với việc về số N hoặc P, tất nhiên là mức chênh lệch là không đáng kể.
2.2. Số N – Neutral
Theo mình được biết, thói quen về N khi về đèn đỏ được nhiều anh em duy trì từ khi lái xe số sàn chuyển sang xe số tự động. Tiếp đến nó mới hướng đến việc tiết kiệm nhiên liệu tốt hơn khi dừng chờ với số D như mình đã nói phía trên. Với những lúc đèn đỏ lâu và muốn chân phải được nghỉ ngơi thì số N là lựa chọn thích hợp hơn số D. Tuy nhiên, ở nơi ngã 3 ngã 4 mặt đường có độ nghiêng thì anh em cần phải giữ phanh chân hoặc lên phanh tay để xe không bị trôi. So ra cũng không tiện và thoải mái hơn so với trường hợp về số D là bao.
Xét đến hạn chế, thao tác chuyển từ D qua N rồi từ N về lại D cho mỗi lần dừng đèn đỏ ít nhiều gây ảnh hưởng và hao mòn với các chi tiết cơ khí bên trong hộp số. Và lại đặt vào trường hợp giả sử có tình huống khẩn cấp, người lái sẽ mất thêm thời gian để sang số trước khi có thể điều khiển xe tránh khỏi vùng nguy hiểm.
2.3. Số P – Park
Cũng gần tương tự như khi chọn số N, số P được sử dụng khi dừng đèn đỏ với mục đích chính là để người lái được thư giãn hơn, cũng như giảm lượng tiêu thụ nhiên liệu của xe trong lúc chờ đợi đèn xanh. Tuy vậy, số P lại tiềm ẩn nhiều hạn chế hơn hẳn 2 phương án D và N.
Trước hết, thao tác về P mỗi khi dừng đèn đỏ sẽ về lâu dài sẽ gây ra nhiều hao mòn cho hộp số hơn, bởi vì phải chuyển qua nhiều nhiều vị trí số, từ D sang N và R rồi mới tới P. Ngoài ra, chi tiết chốt đỗ (parking pawl, dân gian còn gọi là bánh răng con cóc) gài vào đĩa răng để giữ cho xe đứng yên cũng sẽ bị giảm độ bền về lâu về dài do phải làm việc liên tục. Sau cùng, chẳng may anh em đang chờ đèn đỏ với số P và bị một xe khác húc mạnh từ sau tới thì chốt đỗ trong hộp số bị gãy gần như là chắc chắn. Khi đó xem như số P của hộp số đã hư hỏng hoàn toàn.
3. Những lưu ý khi lái xe hộp số tự động
3.1. Khởi động động cơ xe số tự động
- Cần số nằm ở vị trí số P (số đỗ)
- Đạp phanh chân (hạ phanh tay nếu có sử dụng trước đó)
- Khởi động động cơ
Một vài dòng xe không bắt buộc phải đạp phanh chân khi khởi động hay có thể để cần số ở vị trí N khi khởi động nhưng tài xế nên tập và thường xuyên thao tác số P-Đạp phanh- khởi động như một thói quen để đảm bảo tính an toàn.
3.2. Di chuyển với xe hộp số tự động
Chỉ sử dụng chân phải để điều khiển ga và phanh khi lái xe số tự động (chân trái nghỉ, không sử dụng khi đi xe số tự động). Gót chân phải luôn đặt ở vị trí bàn đạp phanh và di chuyển mũi chân để tăng gia khi cần thiết. Điều này giúp người lái phản ứng đạp phanh nhanh hơn trong trường hợp khẩn cấp.
Trường hợp khẩn cấp khi di chuyển với xe số tự động
Trong các trường hợp xe mất phanh, kẹt ga khi xe đang chạy ở tốc độ cao, tuyệt đối không được tắt động cơ bởi khi động cơ tắt đi thì người lái sẽ rất khó để điều khiển vô-lăng đi đúng hướng dễ dẫn đến tai nạn
Xe mất phanh: Với xe số tự động bị mất thắng người lái cần chú ý
- Không tắt động cơ, vẫn để động cơ hoạt động bình thường
- Chuyển cần số về số tay để điều khiển về cấp số 1, 2, 3 để hãm tốc độ xe bằng phanh động cơ
- Khi tốc độ đã giảm đáng kể thì kéo phanh tay từ từ để giảm tốc độ xe
- Dừng xe.
Nếu trên đường thẳng có thể chuyển cần số về N để ngắt truyền động giúp tốc độ xe giảm từ từ
Nếu xe chạy trên đường dốc thì tuyệt đối không chuyển cần số về N vì không thể giảm tốc độ xe do xe chạy theo quán tính, hãy tìm cách giảm tốc độ xe bằng động cơ (chuyển về số 1-2-3), cho xe áp sát vào vách núi, đường lánh nạn để dừng xe
Xe kẹt ga
Trong trường hợp xe bị kẹt chân ga, người lái có thể điều khiển xe như sau để đảm bảo an toàn
- Không tắt động cơ, vẫn để động cơ hoạt động bình thường
- Chuyển cần số về N để ngắt truyền động, đảm bảo xe không tiếp tục chạy nhanh hơn
- Dùng chân phanh giảm tốc độ từ từ cho đến khi dừng hẳn ở vị trí an toàn
3.3. Dừng đèn đỏ khi lái xe số tự động
- Nếu dừng nhanh thì vẫn để cần số ở vị trí D, giữ chân phanh nếu đường dốc
- Nếu xe dừng lâu có thể chuyển cần số sang vị trí N và kéo phanh tay
- Không chuyển cần số về vị trí P vì trong trương hợp xe bị đâm phía sau khi đang dừng đèn đỏ sẽ gây hại cho hộp số. Ngoài ra một vài xe trang bị tính năng khoá cửa tự động, khi về P cửa xe sẽ unlock khiến kẻ gian dễ dàng đột nhập vào xe.
3.4. Đi đường đèo với xe số tự động
- Lên dốc, đi lên đèo thì có thể để cần số ở vị trí D hay chuyển sang chế độ số tay để tự điều khiển các cấp số. Để thoải mái nhất người lái nên để cần số ở D, việc tính toán các cấp số phù hợp đã có hệ thống điện tử điều khiển.
- Xuống dốc, đi xuống đèo người lái nên chủ động chuyển sang số tay, tự điều khiển các cấp số cộng trừ 3-2-1 để hãm tốc độ bằng động cơ, hạn chế đạp phanh chân nhiều để đảm bảo an toàn
Tuyệt đối không tắt máy xe, chuyển số về N thả trôi dốc để tiết kiệm nhiên liệu vì điều này khiến bạn khó điều khiển vô-lăng đúng hướng (tắt máy trợ lực lái không hoạt động, vô-lăng rất nặng không đánh lái được), tốc độ xe tăng nhanh khi chạy theo quán tính, không thể hãm tốc độ bằng động cơ mà phải dùng phanh chân nhiều, nếu đạp phanh quá lâu sẽ dẫn đến tình trạng mất phanh, rất nguy hiểm
3.5. Dừng đỗ xe với xe số tự động
Các bước đỗ xe an toàn khi lái xe số tự động (đường bằng và đường dốc) người lái cần tập thói quen
- Đạp phanh chân
- Chuyển cần số về N
- Kéo phanh tay
- Chuyển cần số về P và nhả phanh chân
Điều này sẽ giúp hộp số bền hơn, hạn chế ma sát các chi tiết cơ khí bên trong hộp số
Câu giải đáp “Xe số tự động khi dừng đèn đỏ nên để số P (Park) , N (Neutral) hay D (Drive) ?” đã làm các bạn hài lòng chưa? Tất cả những hướng dẫn và chú ý trên khi lái xe số tự động sẽ giúp bạn biết được những điều nên và không nên làm cũng như cách xử lý các tinh huống nguy hiểm khi lái xe hộp số tự động. Để đảm báo lái xe an toàn, bạn nên thường xuyên luyện tập, trao dồi các kỹ năng lái xe và đặt biệt là tuân thủ đúng các quy định pháp luật giao thông đường bộ.
Hãy để lại bình luận phía dưới nếu ý kiến bạn thấy có gì chưa hợp lý, hoặc đặt câu hỏi VinFast Online sẽ sớm có bài viết hướng dẫn sớm cho mọi người. Trân trọng cảm ơn !